هورمون ملاتونین چیست و مکمل آن چه فوایدی برای بدن دارد؟

مقدمه

بدن ما انسان ها برای داشتن عملکرد مناسب، نیاز به ترشح هورمون های مختلفی دارد که هر یک از این هورمون ها وظایف خاصی را در بدن برعهده خواهند داشت. هورمون ملاتونین یکی از انواع هورمون هایی است که می تواند برای بهبود عملکرد بدن مورد استفاده قرار گیرد. اگرچه ملاتونین برای تنظیم خواب و رفع مشکلات و اختلالات خواب مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما کاربردهای بسیار متنوع دیگری نیز دارد. در ادامه این مقاله قصد داریم در مورد این هورمون، ویژگی ها و تمامی آن چیزی که باید در مورد کلیات مصرف سافت ژل ملاتونین بدانید، صحبت کنیم.

هورمون ملاتونین چیست و مکمل آن چه فوایدی برای بدن دارد

ملاتونین چیست؟

ملاتونین یکی از انواع هورمون هایی است که بدن در هنگام تاریکی تولید می کند. این هورمون می تواند باعث ایجاد نظم در ریتم خواب در طول شبانه روز شود. اگرچه این هورمون در طول شب ترشح می شود؛ اما در صورتی که افراد در طول شب در معرض نور قرار بگیرند، با مشکل عدم ترشح این هورمون مواجه می شوند و اختلالات خواب را تجربه خواهند کرد.

تحقیقات زیادی وجود دارند که نشان می دهند این هورمون فقط یک هورمون برای خواب نیست و نقش بسیار زیادی را در بدن ایفا می کند. به همین خاطر، در حال حاضر مکمل های مختلفی حاوی این هورمون با نام ژنریک ملاتونین تولید شده اند که می توانند کاربردهای مختلفی در بدن داشته باشند.

ملاتونین چیست؟

ملاتونین و غده پینه آل؛ مکانیسم عملکرد این هورمون در بدن

تولید و آزادسازی ملاتونین از غده ای به نام غده صنوبری (پینه آل) ترشح می شود. این هورمون می تواند برای تنظیم ریتم شبانه روزی مورد استفاده قرار گیرد؛ اما بیشترین میزان ترشح آن در شب است. به طوری که میزان ترشح این هورمون در طول شب 10 برابر بیشتر از روز است. پس از اینکه این هورمون از غده صنوبری ترشح شد، به سمت جریان خون و مایع مغزی نخاعی حرکت می کند و سیگنال های مختلفی را به تمامی اندام های بدن منتقل خواهد کرد. بنابراین، این هورمون از طریق گردش خون به تمامی اندام ها و بافت های مختلف بدن ارسال می شود.

به غیر از اینکه ترشح ملاتونین در طول شب و روز متفاوت است، می تواند در طول فصل های مختلف نیز متفاوت باشد. به طور مثال، با توجه به اینکه در پاییز و زمستان شب ها طولانی تر هستند، میزان ترشح این هورمون افزایش پیدا می کند. این در حالی است که میزان ترشح هورمون ملاتونین در روزهای گرم سال مانند بهار و تابستان، میزان ترشح این هورمون کاهش پیدا می کند.

تفاوت میزان ترشح این هورمون در بازه های سنی مختلف

ترشح ملاتونین توسط غده صنوبری انسان با توجه به افزایش سن متفاوت خواهد بود. در ماه های سوم و چهارم زندگی این هورمون ترشح می شود و می تواند باعث ایجاد نم در خواب شبانه شود. در سنین 1 تا 3 سالگی ترشح این هورمون به اوج خود می رسد و پس از آن اندکی کاهش پیدا می کند تا افراد به سن بزرگسالی برسد. همچنان با افزایش سن، میزان ترشح این هورمون هم کاهش پیدا می کند. به طوری که در افراد مسن و بالای 60 سال، میزان این هورمون به اندازه یک چهارم از هورمونی است که در سنین پایین در بدن آن ها ترشح می شد.

در اثر بلوغ، میزان ملاتونینی که در شب ها ترشح می شود کاهش پیدا می کند. به همین خاطر، عمدتا نوجوانان احساس نیاز به خواب کمتری نسبت به سایر افراد دارند. ارتباطی که میان غده صنوبری و زمان بلوغ وجود دارد، نشان می دهد که این هورمون می تواند تاثیر جزئی در رشد نوجوانان در دوران بلوغ داشته باشد. اما هنوز هم عملکرد این هورمون در رشد افراد به طور دقیق مشخص نشده است.

مکمل ملاتونین چیست؟

مکمل ملاتونین چه تاثیری روی سلامتی دارد؟

به طور کلی، همانطور که در این مقاله متوجه شدیم این هورمون می تواند تاثیر بسیار زیادی روی سلامت ما انسان ها داشته باشد. اما به طور طبیعی در بدن ترشح می شود و به جز در موارد خاص، نیازی به مصرف کپسول ژلاتینی ملاتونین نیست. در مواردی که افراد نیاز به مصرف مکمل غذایی ملاتونین دارند، پزشک می تواند حداکثر دوز مصرفی ملاتونین را بر اساس شرایط بیمار تعیین کند. در هر صورت با توجه به فواید این هورمون، افراد زیادی وجود دارند که می توانند به صورت مکمل از آن استفاده کنند. تحقیقات انجام شده روی این هورمون نشان می دهند که ملاتونین ژله ای می تواند کاربردهای زیر را داشته باشد.

• اختلالات ریتم شبانه روزی خواب در نابینایان. این مکمل غذایی می تواند برای بهبود این اختلال در کودکان و بزرگسالان مورد استفاده قرار گیرد.
• فاز خواب تاخیری (اختلال خواب تاخیری فاز خواب-بیداری). فاز خواب تاخیری یکی از اختلالات خواب است که باعث عقب افتادن زمان خواب بیشتر از 2 ساعت می شود. البته ممکن است افراد با 2 ساعت تاخیر بیداری با این اختلال مواجه شوند. تحقیقات زیادی وجود دارند که نشان می دهند مصرف سافت ژل ملاتونین می تواند برای رفع این اختلال موثر باشد.
• بی خوابی. همانطور که اشاره کردیم، این هورمون تاثیر زیادی روی نظم دهی به زمان خواب دارد. به همین خاطر، مصرف ان می تواند مدت زمان خوابیدن را کاهش دهد. بنابراین، افراد مسنی که با مشکل کمبود خواب مواجه هستند، می توانند با مصرف این مکمل، مشکل خود را برطرف کنند.
• رفع مشکلات ناشی از پرواز با هواپیما. بسیاری از افراد پس از داشتن یک سفر طولانی با هواپیما، با مشکل عدم تنظیم خواب مواجه می شوند و مشکل هوشیاری و خواب آلودگی خواهند داشت که با کمک مصرف این هورمون، می توان آن را برطرف کرد.
• رفع مشکلات ناشی از خواب شیفتی در محل کار. اگرچه به طور دقیق مشخص نیست؛ اما به نظر می رسد که این هورمون می تواند تا حد زیادی این اختلال را برطرف کند و خواب افراد را تنظیم نماید.
• اختلالات خواب در کودکان. مطالعات کمی وجود دارند که نشان می دهند مصرف ملاتونین ژله ای می تواند برای رفع اختلالات خواب در کودکان موثر باشد. با این حال باید حتما قبل از دادن این مکمل به کودک با پزشک مشورت گردد.
• کاهش سردرگمی های ناشی از آلزایمر. مطالعاتی وجود دارند که نشان می دهند مصرف این هورمون می تواند باعث کنترل سردرگمی و بی قراری های عصرگاهی افراد مبتلا به آلزایمر شوند. اما به طور دقیق مشخص نیست که آیا این هورمون در درمان آلزایمر و یا بهبود آن موثر است یا خیر.

مکمل غذایی ملاتونین برای تنظیم خواب

ملاتونین با چه دارویی تداخل دارد؟

حال که با کاربردهای مختلف مصرف هورمون ملاتونین آشنا شدید، باید بدانید که این هورمون ممکن است با برخی از داروها تداخل ایجاد کند. بنابراین، توصیه می شود که قبل از مصرف این هورمون به صورت یک مکمل غذایی، با پزشک خود مشورت کنید. در ادامه به برخی از تداخلات دارویی احتمالی با این هورمون اشاره می کنیم.

• داروهای ضد انعقاد و ضد پلاکت، گیاهان و مکمل ها. این نوع داروها، گیاهان و مکمل ها باعث رقیق شدن خون و کاهش احتمال لخته شدن آن می شوند. استفاده از ملاتونین به همراه این داروها، احتمال خونریزی را افزایش می دهد.
• داروهای ضد تشنج. این هورمون می تواند باعث مهار شدن خاصیت داروهای ضد تشنج شود. بنابراین، تمامی افرادی که از داروهای ضد تشنج استفاده می کنند، باید برای مصرف این هورمون با پزشک مشورت کنند.
• داروهای فشار خون. مصرف این هورمون به صورت یک مکمل غذایی ممکن است باعث تغییر فشار خون در افرادی که از داروهای فشار خون استفاده می کنند، شود.
• داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS). در صورتی که از داروهای ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی استفاده می کنید، باید با احتیاط بیشتری از قرص ملاتونین استفاده کنید چون این هورمون باعث تشدید اثرات این داروها می شود.
• داروهای دیابت. این هورمون ممکن است بر روی سطح قند خون تاثیر بگذارد. بنابراین، برای مصرف مکمل غذایی حاوی این هورمون با پزشک مشورت کنید.
• داروهای ضد بارداری استفاده از داروهای ضد بارداری همراه با ملاتونین ممکن است باعث ایجاد اثر آرام بخش و افزایش عوارض جانبی احتمالی ملاتونین شود.
• داروهای آنزیمی و آرامبخش. افرادی که از داروهای آنزیمی استفاده می کنند یا به هر حال نیاز به مصرف داروهایی همچون دیازپام و … دارند، باید با احتیاط بیشتری از این هورمون استفاده کنند.
• فلووکسامین (لووکس). داروی لووکس می تواند برای درمان اختلال وسواس در افراد مورد استفاده قرار گیرد. مصرف این دارو باعث ترشح بیشتر هورمون ملاتونین در بدن می شود و خواب آلودگی ایجاد کرد. بنابراین، مصرف همزمان این دارو با مکمل حاوی این هورمون، تداخل ایجاد خواهد کرد.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی. این هورمون می تواند در سیستم ایمنی بدن تغییراتی را ایجاد کند. به همین خاطر، احتمال اینکه با مصرف ملاتونین و داروهای سرکوب کننده شاهد یک سری عوارض باشید، وجود دارد.
• داروهای پایین آورنده آستانه تشنج. مصرف این هورمون به همراه این داروها، می تواند باعث ایجاد خطر تشنج کردن در افراد دارای سابقه تشنج شود.

جمع بندی

حتما شما هم تا به حال در مورد ملاتونین و هورمون تاریکی شنیده اید. اما در این مقاله سعی کردیم اطلاعات دقیق تری در مورد این هورمون، فواید مصرف و تداخلات دارویی آن ذکر کنیم. در مواردی که پزشک مصرف سافت ژل ملاتونین را تجویز می کند، افراد می توانند در هر بازه سنی از دوز مشخص این هورمون استفاده کنند. اما باید توجه داشته باشند که در صورت داشتن هر گونه بیماری و یا مصرف داروها، با پزشک خودشان مشورت کنند.