بررسی واحد تولید و عملیات:
واحد تولید و عملیات یکی دیگر از واحد های اصلی است که در چارت سازمانی اکثر شرکت ها و سازمان ها قرار دارد. ماهیت هر کسب و کار در این است که با ارائه ی خدمات و محصولات مرغوب و با کیفیت عالی بتواند نیازهای مخاطبین خود را تامین کند. این مجموعه نیازهای مشتریان را در اولویت قرار داده است تا بتوانند مشکل آن ها را حل کند. مدیریت تولید و عملیات با استفاده از مفاهیم سازماندهی و مدیریت کسب و کار موجب خلق محصولات جدید می شود. واحد تولید و عملیات وظیفه ی برنامه ریزی، هدایت و سازماندهی و نظارت بر تمامی مراحل چرخه تولید را دارد..
اگر بخواهیم برای تولید و عملیات تعریفی داشته باشیم، باید بگوییم که، تولید یک فرایند عملی است که شامل تبدیل مواد خام (ورودی) به خدمت و محصول مورد نظر می باشد. تولید از لحاظ تکنیک به چند دسته تقسیم می شود که به شرح زیر هستند:
⦁ تولید از طریق جداسازی: تولید از طریق جداسازی شامل خروجی مطلوب است که به وسیله ی جداسازی و یا استخراج از مواد خام به دست می آید.
⦁ تولید با اصلاح یا بهبود: در این تکنیک از تولید بدون تغییر ویژگی های فیزیکی ماده خام اقدام به انجام تغییراتی در پارامترهای شیمیایی و مکانیکی ماده می نمایند. نمونه ای از تولید با اصلاح و یا بهبود می توان به فرایند بازپخت اشاره کرد.
واحد عملیات هم مجموعه پروسه هایی را در سازمان انجام می دهد که طی آن فرایندها، ورودی های خام به خروجی های مورد نیاز و با کیفیت بالا تبدیل می شوند. همین طور این واحد مدیریت لازم را بر ترکیب صحیح منابع گوناگون مطابق با اهداف سازمان دارد. واحد عملیات با تاکید بر خط مشی های سازمانی موجب تولید محصولات و خدمات با ارزش می شود و آن ها را در اختیار مشتریان قرار می دهد.
مدیریت و تولید
تفاوت واحد تولید با عملیات:
در مدیریت تولید روندهای مدیریتی حاکم بر تولید محصولات فیزیکی خاصی می باشند. این فرایند موجب ارائه و عرضه ی محصولاتی می شود که دارای اجزای فیزیکی هستند. در حالی که فعالیت های مدیریتی بر تولید و گسترش محصولات نظاره گر است. فعالیت مدیریتی موجب می شود که خروجی های مورد تقاضا با کیفیت لازم آماده و تولید شوند. اهمیت مدیریت تولید و عملیات در این موضوع نهفته است که هر دوی این روندها برای تولید محصولات و خدمات خاصی مطابق با خواسته ی بازار هدف تلاش می کنند. مدیریت تولید و عملیات در سازمان ها و نهادها و ارگان ها به دلیل موارد زیر حائز اهمیت است:
⦁ رسیدگی به مجموعه اقدامات برنامه ریزی و طراحی
⦁ سازماندهی و تنظیم
⦁ کنترل و نظارت همه جانبه
⦁ مدیریت برای ارتقای شرکت در بهره وری و کارایی
سازمان ها بدون وجود مدیریت موثر قطعا با شکست بزرگی رو به رو خواهند شد. شرکت ها و سازمان های بزرگ برای حفظ ساختار و نظم سازمانی برای هر کدام از بخش ها نیاز به مدیر دارند. مدیر تولید و عملیات بر روی تمامی استراتژی های تشکیل شده برای عرضه ی محصول به بازار ناظر است. این واحد وظیفه ی ایجاد نظم داخل سازمان و بیرون آن را بر عهده دارد. مدیر تولید و عملیات باید همواره استراتژی های فروش رقبای خود را به همراه تغییرات موجود در بازار شناسایی کند. مدیران با شناسایی تمامی تغییرات در این راستا می توانند روش های مقابله با این تهدیدات را پیدا کرده و از آن ها استفاده کنند. یکی از عملکردهای سازمانی و زیر شاخه های علم مدیریت، مدیریت تولید است که به موارد زیر می پردازد:
⦁ توسعه ی محصول جدید
⦁ پیش بینی شرایط بازار
⦁ قیمت گذاری
⦁ کشف فرصت و ایده برای تولید محصول
⦁ اجرایی کردن پروسه تولید
⦁ رونمایی و بازاریابی در همه مراحل چرخه عمر محصول
تولید وعملیات
مدیریت عملیات:
بیشتر افراد مدیریت عملیات را در اوایل شکل گیری فقط به صنایع تولیدی نسبت می دانند. صنایع تولیدی مستلزم تولید محصولات فیزیکی بودند که قابل لمس هستند. بیشتر مدیران برای بهبود پروسه ی تولید تا فروش خود و همین طور پشتیبانی از خدمات از فرایند های عملیاتی کمک می گرفتند. همین امر موجب شد که برای شناخت نیازهای مشتریان و پشتیبانی فروش و خدمات پس از فروش مدیریت عملیات و تولید اهمیت ویژه ای را پیدا کنند. اهمیت مدیریت تولید و عملیات نهفته در موارد زیر است:
⦁ برنامه ریزی
⦁ کنترل و نظارت
⦁ هدایت و رهبری
⦁ مدیریت نیروی انسانی
⦁ انگیزه بخشی
⦁ سازماندهی
⦁ استفاده ی موثر از منابع
⦁ کاهش هزینه های تولید محصل
⦁ افزایش کیفیت لازم محصولات
مهم ترین ابزارهای مدیریت تولید و عملیات:
از مهم ترین ابزارهای مدیران عملیاتی برای هدایت پروسه های تولید، استفاده از تحلیل ها و بررسی های زنجیره ی ارزش و آنالیزها می باشد. با استفاده از این ابزارها مدیران عملیاتی می توانند از میزان پیوستگی آن ها با هم و روند طبیعی اجرای پروسه های سازمان ها و شرکت ها اطمینان لازم را کسب نمایند. در غیر این صورت با ایجاد کوچکترین تغییری در هر کدام از فرایندها و پروسه های انجام شده، تغییراتی در فرایندها ایجاد می شود. تغییر در فرایندها هم موجب کاهش چشمگیر میزان سود دهی نهایی می گردد. ذکر این موضوع از قاعده مستثنی نمی باشد که در زنجیره ی تولید یک محصول، مجموعه فعالیت های اصلی نهفته شده است که هر کدام از آن زنجیره ها فرایندهای جزئی تری دارند.
این فرایند ها که متشکل از روندهای پشتیبانی، زیرساخت های کلیدی و فعالیت های اصلی هستند به وسیله ی افراد مختلفی هدایت می شوند. اهمیت مدیریت تولید و عملیات در هدایت تمامی پروسه های شکل گرفته شده در داخل این زنجیره ها می باشد. مدیریت تولید و عملیات موجب می شود که محصولی با کیفیت بالا و مرغوب در اختیار مشتری قرار گرفته شود. اصلی ترین وظیفه ی این بخش در نظارت و کنترل تک تک روندهای صورت گرفته می باشد.
دلیل این که به مدیریت تولید نیاز است چه چیزی می باشد:
همان گونه که قبلا هم به این موضوع اشاره شد، شرکت های بزرگ نیاز به تقسیم عملکردها به قسمت های کوچک تر دارند. چون با انجام این کار می توانند برنامه ریزی و کنترل را بر روی هر بخش به صورت ساده تر انجام دهند. هر کدام از عملکردهای سازمان در شرکت های بزرگ نیاز به یک مدیر ویژه دارند. این امر موجب می شود تا مدیریت را به شکل حساب شده و دقیق انجام دهد. مدیریت تولید و عملیات هم یکی از اصلی ترین اجزای چارت سازمانی می باشد که به مراحل ساخت و در برخی اوقات عرضه ی آن برنامه ریزی نماید. به صورت خلاصه می توان اهداف مدیریت تولید وعملیات را با تولید به موقع، کم هزینه و درست و اصولی در چارچوب اهداف سازمان مرتبط دانست.
مدیریت تولید با بررسی نیازهای سازمان می تواند بهترین محصول را تولید کرده و تولید آن را از چارچوب هزینه ها و زمان تعیین شده بیشتر نکند. مدیریت تولید می تواند بخش های مختلف و گوناگون توسعه و تولید محصول را با در نظر گرفتن بازخورد مشتریان کنترل و بهبود دهد. از آن جایی که در دنیای امروزی رقابت سنگینی بین کسب و کار و تغییرات پرسرعت تکنولوژی وجود دارد، مدیریت تولید و عملیات بایستی قابلیت کشف فرصت های موجود را برای تولید محصولات جدید و بهبود خدمات و محصولات فعلی داشته باشد. او می تواند فرصت ها را در به اعضای تیم خود در سطح بسیار بالاتر ارائه داده و موجب جلب اعتماد آن ها شود.